Almanca da "Dili" Geçmiş Zaman
ÖZNE + FİİL + DİĞER ÖĞELER
Fakat Perfekt (-di’li geçmiş zaman) için bu sıralama değişmektedir.Perfekt’te kulanılan kalıp aşağıdaki gibidir:
ÖZNE + YARDIMCI FİİL + DİĞER ÖĞELER + ESAS FİİL
Görüldüğü gibi burada daha önceki derslerimizde görmediğimiz yardımcı fiil kavramı ortaya çıkmaktadır.
* II. YARDIMCI FİİL
Perfekt’in yapılmasında iki yardımcı fiil kullanılır, bunlar; HABEN ve SEIN filleridir.
Bu filler yardımcı fiil olarak kullanıldıklarında bir anlam ifade etmezler dolayısıyla Türkçe’ye çevrilemezler.
Perfekt yapılırken bu fiillerin şimdiki zamana göre (Präsens) çekimleri kullanılır.(Bu kural kafanızı karıştırmasın, ek bilgi mahiyetinde verdik, bilmeniz yeterli)
Şimdi bu fiillerin şimdiki zamana göre çekimlerini verelim.
ŞAHISLAR HABEN SEIN
ben / ich habe bin
sen / du hast bist
o / er/sie/es hat ist
biz / wir haben sind
siz / ihr habt seid
onlar / sie haben sind
siz / Sie haben sind
Yukarıdaki tabloda Perfekt’te kullanılan haben ve sein yardımcı fiilerinin şahıslara göre çekimleri verilmiştir.
Yardımcı fiil cümlenin öznesine göre belirlenecektir, örneğin öznesi birinci tekil şahıs yani “ich” olan bir cümlede yardımcı fiil olarak ya “bin” ya da “habe” kullanılacaktır.
Öznesi ikinci çoğul şahıs yani “ihr” olan bir cümlede ya “habt” ya da “seid” kullanılacaktır.
Perfekt ile kurulmuş bir cümlede bu yardımcı fiillerin özneye göre çekimlenmesi zorunludur, yukarıdaki tablo ezberlenmelidir, çünkü perfekt ile yapılan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu söz konusudur.
Esas fiil ise (partizip perfekt) şahıslara göre değişmez, tüm şahıslar için aynıdır (aşağıda göreceğiz).Dolayısıyla Perfekt zamanda kurulan cümlelerde özne-yardımcı fiil uyumluluğu vardır.
Madem ki Perfekt’te özneden sonra yardımcı fiil kullanacağız ve karşımızda “haben” ve “sein” olmak üzere iki tane yardımcı fiil var, bu durumda “haben” mi kullanacağız yoksa “sein” mi?
Haben veya sein yardımcı fiilerinden hangisini seçeceğiz? Neye göre seçeceğiz?
Bu sorulara cevabımız şudur: Perfekt’te hangi yardımcı fiili kullanılacağımızı esas fiile bakarak belirleriz.
Bazı fiillerle haben kullanılır, bazılarıyla sein kullanılır.Hangi yardımcı fiili kullanacağımıza, kuracağımız cümlenin esas fiiline bakarak karar veririz.
Genel olarak Perfekt’te en çok kullanılan yardımcı fiil “haben” dir. Özellikle düzensiz olan bazı fiillerle ise “sein” kullanılır.
Hangi fiillerle sein, hangi fiillerle haben kullanacağımızı aşağıda yer alan fiil listesinde görebilirsiniz.
Daha önce de söylediğimiz gibi, Almanca grameri yoğun ezber gerektiren bir yapıya sahiptir, dolayısıyla hangi fiillerle haben, hangi fiillerle sein kullanıldığını da ezberlemeniz gerekmekte.
Burada küçük bir gruplama yapmak gerekirse; hal veya hareket değişimi (örneğin yukarıdan aşağı inmek, çıkmak, sağdan sola gitmek, ya da düz zeminde herhangi bir yöne ilerlemek gibi) anlam veren fiillerle “sein” kulanılır.
En çok kullanılan düzensiz fiilleri anlamlarıyla beraber görmek, hangi fiilerle haben, hangi fiilerle sein kullanılacağını öğrenmek için buraya tıklayınız fakat konu hakkında bilgi sahibi değilseniz öncelikle konuyu sonuna kadar okuyunuz.